Voor een relatief jonge stad met veel nieuwbouw is het vrij uniek dat Zoetermeer over een ruim 100 jaar oud rijksmonument beschikt. Niet voor niets verkoos de Zoetermeerse bevolking onze molen tot tweede belangrijkste monument van de stad in de zogenaamde ‘Old Five’ verkiezing. De molen vervult dus een belangrijke rol in het cultureel-historisch besef van onze bevolking.
Op de plaats van de huidige molen heeft sinds de Middeleeuwen altijd al een molen gestaan. Er zijn landkaarten uit de 14e eeuw, waarop al een molen getekend staat. Een grote brand verwoestte eind 19e eeuw de vorige molen op deze plaats.
In 1897 werd de huidige molen De Hoop gebouwd. Tot circa 1935 heeft de molen op windkracht gemalen. Naast de molen was inmiddels een maalderij gebouwd waarin met mechanische kracht werd gemalen. Het inwendige van de molen werd vervolgens gesloopt en ingericht als silo-ruimte voor de naastgelegen maalderij. Op 22 mei 1978 brandde de maalderij, die inmiddels buiten bedrijf was gekomen, tot de grond toe af. De molen bleef gelukkig gespaard. Kijk ook eens op Brand bij de molen.
Door gebrek aan onderhoud en toezicht en het verlies van de functie, raakte de molen steeds verder in verval en begon op den duur een gevaar voor de omgeving te worden.
Een actie van het Zoetermeerse bedrijfsleven kon voorkomen dat de molen verloren ging. Stichting Molen De Hoop werd opgericht en de molen werd voor 1 gulden gekocht van de gemeente Zoetermeer. Diverse acties en donaties maakten het in de jaren ’80 mogelijk dat de molen kon worden gerestaureerd tot het huidige monument.
Officieus staat de Zoetermeerse molen in heel Nederland bekend als de mooiste en best onderhouden molen van het land.
Het bedrijfsleven gaf de stichting als taak mee de molen in goede staat te houden, operationeel te houden en zoveel mogelijk beschikbaar te stellen voor de Zoetermeerse bevolking. Daarom zijn er tot vandaag de dag rondleidingen mogelijk, waarvan veel gebruik wordt gemaakt door zowel groepen (o.a. scholen) als particulieren.